Przebarwienia na twarzy – przyczyny, rodzaje, leczenie

Przebarwienia na twarzy to powszechny problem dermatologiczny, który dotyka osoby w różnym wieku. Mogą one występować w postaci plam, plamek czy większych obszarów o różnym stopniu intensywności koloru. Powstają na skutek nadmiernej produkcji melaniny, czyli barwnika skóry, i mogą mieć różnorodne przyczyny, od działania promieni słonecznych po zmiany hormonalne. W tym artykule przyjrzymy się zarówno przebarwieniom powierzchownym, jak i głębszym, oraz omówimy metody zapobiegania ich pojawianiu się i niwelowania już istniejących zmian. Dążąc do zdrowej i jednolitej cery, warto zrozumieć, jak ważna jest właściwa pielęgnacja skóry oraz unikanie czynników ryzyka.

Przebarwienia na twarzy, czyli co?

Przebarwienia na twarzy to zmiany kolorytu skóry, które pojawiają się w wyniku nadmiernej produkcji melaniny, pigmentu odpowiedzialnego za barwę naszej skóry. Mogą one przyjmować różnorodne formy – od małych, ciemnych plamek po większe, rozlane obszary o nierównomiernym kolorycie. Przebarwienia te mogą być efektem działania promieniowania UV, procesów starzenia, stanów zapalnych, zaburzeń hormonalnych, a nawet urazów mechanicznych. Są one często określane jako hiperpigmentacja i mogą występować na różnych głębokościach skóry, co wpływa na ich intensywność i trudność w usuwaniu. Zrozumienie mechanizmu powstawania przebarwień oraz ich definicji jest kluczowe w skutecznej walce z tymi zmianami skórnymi.

Pojawiające się na skórze twarzy przebarwienia mogą powstawać na skutek różnych czynników. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u dermatologa, który oceni je pod względem kształtu, koloru, struktury i wskaże odpowiednią metodę leczenia.

Rodzaje przebarwień na twarzy

Przebarwienia na twarzy mogą przyjmować różnorodne formy, w zależności od przyczyny ich powstawania i głębokości, na której się znajdują. Do najczęstszych rodzajów przebarwień na twarzy zaliczamy:

• przebarwienia słoneczne
• przebarwienia hormonalne – melasma (ostuda)
• przebarwienia polekowe
• przebarwienia skóry dojrzałej – plamy soczewicowate, plamy słoneczne

Przebarwienia na twarzy – przyczyny powstawania

Przebarwienia słoneczne

Komórki naszej skóry, czyli melanocyty wytwarzają melaninę. Jest to naturalny barwnik nadający skórze kolor i chroniący ją przed szkodliwymi działaniem promieniowania UV.  

Przy prawidłowej pracy melanocytów melanina odkłada się równomiernie w naskórku. Gdy ich praca zostanie zaburzona dochodzi do nadmiernej produkcji pigmentu, co za tym samym idzie, powstawania przebarwień. Do takiej sytuacji w pierwszej kolejności przyczynia się nieprawidłowa ochrona przeciwsłoneczna, a w drugiej zbyt długa i częsta ekspozycja skóry twarzy na słońce. Przebarwienia słoneczne charakteryzują się ciemniejszymi plamkami na skórze twarzy o różnej wielkości i nieregularnym kształcie. 

Jak usunąć przebarwienia słoneczne?

Z przebarwienia słonecznymi doskonale radzi sobie retinol, czyli witamina A. Jest to jeden z najlepiej przebadanych składników produktów do pielęgnacji i choć nie jest to nowość na rynku kosmetycznym, to cały czas trzyma poziom i nie ustępuje miejsca innym. Skutecznie likwiduje przebarwienia, sprawia, że szara, zmęczona skóra odzyskuje blask. Warto jednak pamiętać, że podrażnienia i łuszczenie to na początku bardzo częsty efekt uboczny stosowania retinolu. Dlatego też bez względu na rodzaj skóry trzeba trzymać się tej samej zasady, czyli stopniowo wprowadzać retinol do pielęgnacji. Zawsze należy zaczynać od kosmetyków, które zawierają niskie stężenie retinolu – w granicach 0,2-0,3%. 

Tu trzeba uważać – od nowego roku UE zmienia normy retinolu dopuszczone w kremach. Projekt rozporządzenia zakłada, że składniki będą musiały spełniać wymagania związane ze stężeniami granicznymi ustalonymi na 0,05% dla balsamów oraz 0,3% dla pozostałych produktów kosmetycznych

Przez pierwszych kilka tygodni kosmetyk z retinolem można stosować tylko 2 razy w tygodniu, na noc. Gdy skóra się przyzwyczai, można nakładać go 3 razy w tygodniu, a później nawet stosować codziennie. I co ważne, produkt z retinolem musi być stosowany  na dobrze osuszoną skórę. Wilgotna zwiększa penetrację składnika i możliwe podrażnienie. Jesień i zima to idealna pora na rozpoczęcie kuracji z retinolem. 

W przypadku przebarwień posłonecznych skuteczną opcją są też zabiegi z kwasami. Aby nie wyrządzić sobie krzywdy i dobrać odpowiedni kwas do rodzaju skóry, najlepiej udać się na taki zabieg do dermatologa. Jeśli jednak zdecydujemy się na domową kurację, zacznijmy od kwasów przeznaczonych do skór suchych, wrażliwych, jak kwas fitowy, azelainowy czy traneksamowy. Pamiętać należy też, że podczas stosowania retinolu i kwasów musimy zadbać o odpowiednie nawilżenie skóry. Stosowaniu kremów mocno nawilżających i piciu minimum 1,5 l wody dzienne. 

Jak się chronić przed przebarwieniami słonecznymi?

Przede wszystkim nie dopuszczać do ich wytworzenia się. I tutaj warunkiem koniecznym jest odpowiednia ochrona przed słońcem. Latem a także zimą przed ekspozycją skóry twarzy na słońce należy stosować kremy ochronne z filtrem. „Lepszym wyborem są filtry mineralne, które w przeciwieństwie do chemicznych chronią skórę twarzy przed promieniowaniem widzialnym i podczerwonym, czyli tym przyczyniającym się do powstawania przebarwień. O ochronie przeciwsłonecznej należy również pamiętać po wykonaniu zabiegów, jak: mikrodermabrazja, peelingi chemiczne, czy ablacyjny laser frakcyjny. A także pracując „za kółkiem” czy w słonecznym pomieszczeniu.”

Posłuchaj podcastu Vogue „Dobry skład”, w którym dr hab. Danuta Nowicka opowiadała o ochronie przeciwsłonecznej.

Ekspozycja na słońce to nie jedyna przyczyna powstawania przebarwień. Na pojawianie się na skórze twarzy nieestetycznych plamek wpływ mają także hormony i leki. 

Przebarwienia hormonalne – melasma (ostuda)

Przebarwienia hormonalne dotykają zazwyczaj kobiet miedzy 30 a 50 rokiem życia. Wynika to przede wszystkim z zaburzeń hormonalnych, które są konsekwencją przyjmowania antykoncepcji hormonalnej a także hormonalnej terapii zastępczej. Problem ten pojawia się również u kobiet w ciąży lub w trakcie laktacji. 

Przebarwienia hormonalne to rozległe, jasno lub ciemnobrązowe plamki o nieregularnym kształcie. Pojawiają się najczęściej na policzkach, górnej wardze, nosie, czole czy brodzie. Mają tendencję do nawrotów i bardzo trudno je wyleczyć.

Przebarwienia polekowe

Przyjmowane leki także mogą spowodować pojawienie się przebarwień skóry. „Do grupy takich medykamentów należy część antybiotyków i duża grupa leków przeciwdepresyjnych a także stosowanie ziół, jak: dziurawiec, rumianek, nagietek, skrzyp polny. Wystarczy wtedy niewielka chwila na słońcu i przebarwienie gotowe!”

Przebarwienia skóry dojrzałej – plamy soczewicowate, plamy słoneczne

Z wiekiem w strukturze skóry dochodzi do rozszczelnienia granicy między naskórkiem a skórą właściwą. Tworzą się tzw. „przecieki” z jednej warstwy do drugiej, co bardzo sprzyja powstawaniu przebarwień. Są to około 2 cm, drobne plamki o ciemnobrązowej barwie. Mogą występować na twarzy, ale także na innych częściach ciała.

„Pamiętajmy – plamy postarzają nas bardziej niż zmarszczki! Zapobiegajmy im jak najskuteczniej, a jak już powstały nie bójmy się zwrócić po pomoc do eksperta.”

dr hab. Danuta Nowicka

Przebarwienia na twarzy – usuwanie

Najważniejsze jest, aby dobrze ustalić przyczynę pojawiających się na skórze twarzy przebarwień. Dzięki temu będzie można dobrać odpowiednią metodę leczenia i usunięcia niedoskonałości. I tutaj pojawia się kolejny podział przebarwień: na te proste i trudne w usunięciu.

Najłatwiejsze w usunięciu są plamy posłoneczne i te pojawiające się w przypadku skór dojrzałych. Pozostałe wymagają długiej, często wielomiesięcznej terapii i łączenia różnych metod. Potrzebna może być nawet seria odpowiednio dobranych zabiegów, wykonywanych w odpowiednich odstępach, przez okres kilku miesięcy a nawet roku.

Metody usuwania przebarwień

Nie ma jednej metody czy zabiegu na usunięcie przebarwień na skórze twarzy. Jest jednak kilka zabiegów, które sprawdzają się w leczeniu tych uciążliwych i nieestetycznych niedoskonałości skóry. Do tych najskuteczniejszych należą zabiegi laserowe i te z użyciem mezoterapii i radiofrekwencji mikroigłowej. Działają bardzo precyzyjne na różnych głębokościach skóry bez obaw, że uszkodzą jej inne struktury. 

Przebarwienia na twarzy – najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi